آقای عبدالعلی طهماسبی به دلیل استفاده از فن آوری های نوین داخلی و طراحی خطوط تولید با کمترین هزینه با هدف بهره وری بدون افت کیفی محصول، دارا بودن آزمایشگاه مجهر برای آنالیز مواد اولیه تهیه خوراک و خوراک تولید شده در کارخانه، دارا بودن سیستم Recall و برگشت مواد اولیه فاقد کیفیت، همکاری مستمر با مراکز تحقیقات و دانشگاهی و کمک به اجرای طرح های تحقیقاتی و پروژه های دانشجویی مرتبط با حوزه طیور، استفاده از کارشناسان خبره و اساتید دانشگاههی در پست های تخصصی (علاوه بر اینکه کارآفرین نمونه شناخته شده و گرید A با کد IR از سازمان دامپزشکی دارد)، به عنوان نمونه ملی کشاورزی شناخته شده و از دست دکتر جهانگیری، معاون اول ریئس جمهور، مهندس حجتی، وزیر جهاد کشاورزی و دکتر رکنی، معاون امور تولیدات دامی تندیس و لوح دریافت نموده است.
در شرایطی که دنیا، زنجیره های تولید را اصل قرار داده و ارزش افزوده و سلامت تولید حاصل از کار زنجیره ای و برنامه ریزی برای تنظیم بازار می باشد، تولید برای صادرات عامل برتری اقنصادی کشور ها نسبت به هم است. مدتی است که رسما صادرت گو.شت مرغ آغاز و این امید را در کشور ایجاد کرده که در صورت حمایت جدی از مدیران زنجره و اختصاص مشوق های صادراتی و مشارکت دادن آنها در تصمیم سازی و سپردن امر تنظیم بازار به آنها، کشور از رشد مناسبی برخوردار شده و نوسانات قیمت و عرضه و تقاضا به حداقل برسد.
مسلما مدیرانی که زنجیره تولید را بنا می نهند علاوه بر شایستگی های فردی، تجربه فردی، تجربه کاری و توانمندی مدیریتی، می بایستی سرمایه هنگفت حاصل زندگی خود را در این مسیر قرار دهند. زنجیره ای که گسترش آن می تواند علاوه بر امنیت غذایی موجب ایجاد اشتغال مولد برای هزاران نیرو، ارز آوری مناسبی داشته باشد.
ار طرفی شرکت های زنجیره مراحل مختلف تولید را در اختیار گرفته و هر لحظه از هر کجای این مسیر می تواند میزان تولید را تنظیم کند. با توجه به شاخصه های مدیریتی نامبرده و به جهت مدیریت زنجیره تولید گوشت مرغ در گروه ساوانا به سراغ آقای عبدالعلی طهماسبی، بنیان گذار گروه تولیدی ساوانا و یکی از فعالان زنجیره تولید گوشت مرغ کشور رفتیم تا از وضعیت این شرکت و ارزیایی آن در کشور آگاه شویم.
عبدالعلی طهماسبی ، بیش از دو دهه است که در این زمینه استقرار زنجیره تولید و کارآفرینی با هدف ایجاد اشتغال و امنیت غذایی در کشور به فعالیت می پردازد.
وی اینک علاوه بر مدیریت زنجیره تولید در مزرعه خود، به چندین واحد مرغداری در منطقه نیز خدمات زنجیره ای را ارائه می دهد. طهماسبی که عهده دار تولید حدود 50 هزار تن گوشت مرغ در کشور است، در حال حاضر فقط در گروه تولیدی ساوانا موجبات اشتغال بی شمار افراد را با هدف رفع بی کاری در منطقه فراهم آورده و ضمن سرمایه گذاری وسیع در این صنعت ( کشتارگاه مجهز و تمام اتوماتیک این زنجیره در مرداد 95 افتتاح می شود) تمام هستی و عمر و جوانی خود را صرف خودکفایی کشور نموده تا الگوی موفقی در این صنعت باشد.
از نظر شما ضرورت ایجاد زنجیره در چه مواردی خلاصه می شود؟
در فعالیت های پراکنده، از تولید جوجه یکروزه گرفته تا تهیه خوراک، سالن های پرورش، دارو و دامپزشک، کشتارگاه و … هر کدام هزینه های واسط فراوانی را بر جای می گذارد که در نهایت پول اضافی از جیب تولید کننده و مصرف کننده خارج می کند. بنابراین زمانی زنجیره ضرورت پیدا می کند که ما بخواهیم ضمن تنظیم بازار عرضه و تقاضا، قیمت تمام شده را کاهش و به موازات آن کیفیت کالا را افزایش میدهیم. نداشتن زنجیره در هر بخشی از تولید، یک سری هزینه های اضافی را به سرمایه گذار تحمیل می کند نه این موضوع در شرایط تحریم بیش از پیش نمایان بود. اکنون یکی از مشکلاتی که واحد های پرورش مرغ با آن درگیر هستند بحث تامین نهاده ها از کشورهای دیگر است. به دلیل اینکه چنین نهادهای اغلب از کشورهای دور دست وارد ایران می شود وزارت جهاد کشاورزی باید تدبیری بیندیشد تا تولید کننده ها با وام های کم بهره بانکی داخلی، استفاده از یوزانس برای واردات نهادها، بتوانند تا حدودی این معضل را حل کنند. این حمایت از زنجیره های ما، بیشتر شبه زنجیره هستند و با این موضوع و سطح ایده آل آن فاصله اندکی دارند و به زودی تکمیل خواهند شد. این در حالی است که همین زنجیره ها در صورت حمایت، می توانند قوی، استوار و با اراده عمل کرده و حتی به مرحله ای ارتقاء پیدا کنند که نهادها، افزودنیها، واکسن ها و داروها را نیز به صورت مستقیم از تولید کننده یا وارد کننده اصلی تهیه و تامین نمایند.
دولت و نهادهای تصمیم ساز چگونه می توانند در تقویت زنجیره ها و افزایش اشتغال کمک کنند؟
نظام مهندسی کشاورزی و نظام دامپزشکی که بازوهای اجرایی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی هستند باید نگاه ویژه و جدی نسبت به کارآفرینان زنجیره با هدف ارتقاء بهداشت محصولات تولیدی، همراه با کاهش قیمت تمام شده و گریز از تحمل هزینه های اضافی داشته باشند. اکنون تعدادی زیادی از فارغ تحصیلان کشور آموخته کشاورزی و دامپزشکی هستند.
ما افتخار می کنیم که بتوانیم تعداد بیشتری از این افراد را به همکاری دعوت نموده و از علم و دانش آنها استفاده کنیم، نه اینکه تنها از امضاء و مدرک آنها استفاده شده و خودشان در صنف دیگری مشغول به کار یا بیکار باشند، این یعنی اتلاف سرمایه های کشور.این دو نظام می توانند با شناسایی و معرفی فارغ تحصیلان زبده و کارآزموده به زنجیرهای تشکیل شده در کشور، هم در بخش اشتغال گامی موثر بردارند و با هم با تخصصی شدن فعالیت در زنجیره، تولیدات را کیفی تر و با هزینه های کمتر به بازار برسانند. بهتر آن بود که دامپزشکان و مهندسین مجرب در مجموعه های زنجیره ای فعالیت کنند و با علم روز، میزان مصرف آنتی بیوتیک ها را به مرز صفر رسانده و حداکثر بهره وری را در واحد پرورشی ایجاد نمایند؟ بنابراین باید از این پتانسیل ها در کشور به نحو احسنت استفاده کرد. بانک ها و صندوق های توسعه، نهادهای پولی و بانکی می توانند طی مصوبه ای تسهیلات کم بهره و تشویقی و با الویت اول در اختیار زنجیره ها قرار دهند. دولت در این راستا می تواند مدیریت تولید برای صادرات، برند سازی، تنظیم بازار و تعادل بین عرضه و تقاضا را به زنجیره ها بسپارد و امنیت غذایی ایجاد نماید و …
از نظر شما که دو دهه پیش حرکت در قالب زنجیره را آغاز کردید، ضرورت ایجاد زنجیره را چگونه دریافتید؟
هر پدیده ای زمان بلوغ خودش را دارد و زنجیره های تولید گوشت مرغ در کشور نیز از این قاعده مستثنی نیستند. به نظر میرسد اکنون زمان آن فرا رسیده و در مرحله ای قرار داریم که این نیاز به شدت احساس می شود. ضمن اینکه در گذشته در برخی موارد، دولت یارانه پرداخت می کرد و این یارانه در جاهای دیگر(غیر از مسیر واقعی) مصرف می شد که اکنون وضعیت بسیار متفاوت است. تولید کنندگان گوشت مرغ امروز باید روی پای خود بایستد، ضمن اینکه لازم است از حمایت های مستقیم دولت و مشوق های لازم نیز بهره مند شود. شکی نیست پتانسیل تولید گوشت مرغ کشور 2 برابر نیاز داخل است. بنابراین وقتی بیش از اندازه تولید می شود و امکان صادرات نیز وجود ندارد، می گویند تولید نکنید اما سوال اینجاست که یک واحد با چنین سرمایه گذاری سنگینی که انجام داده اگر تولید نکند چگونه می تواند هزینه اقساط و بهره های سنگین بانکی و زندگی شخصی و حقوق پرسنل را تامین نماید؟ انجمن جوجه یکروزه کشور و تشکل های مربوط با کمک دولت باید در کوتاه مدت کنترل تولید و در درازمدت فرصت های جدید و بازار مصرف در داخل (با فرهنگ سازی و تبلیغ) و خارج (با کسب بازار صادراتی) ایجاد نماید تا هم از پتانسیل تولید داخل کشور استفاده گردد و هم اشتغال زایی صورت پذیرد و از سرمایه گذاری به نحو مطلوب استفاده شود. اینجاست که زنجیره تولید می تواند به کمک تولید کننده آمده و در نوسانات بازار، تولید را حفظ کرده و خود را با شرایط منطبق کند. خوشبختانه افرادی که مجوز فعالیت زنجیره ای دارند و کار می کنند همگی جزو پیشگامان این عرصه بوده و تجربه های خوبی در این زمینه دارند. البته مجوزها را معاونت جهاد کشاورزی صادر کرده و کار اجرایی آن با نظام مهندسی کشاورزی خواهد بود و تاکنون چندین مجوز صادر شده است.
پیشنهاد مشخص شما برای کاهش هزینه ها چیست؟
به نظر من تولید کنندگان این بخش نباید متحمل بهره های سنگین شوند، اگر از کمبود منابع داخلی رنج می بریم بهتر است از منابع خارجی (اعتباری، یوزانس و …) استفاده کنیم؛ به عبارتی شاید فرصت های مالی کشورهای خارجی بتواند برای تشویق بانک های داخلی در کاهش بهره موثر باشد. این شیوه می تواند کاهش قیمت تمام شده را در پی داشته و تولیدات ما، قدرت رقابت در بازار های جهانی پیدا کند، ضمن اینکه تولید گوشت مرغ تحت پوشش زنجیره حداقل 20 درصد ارزانتر شده و کیفیت نیز به مراتب بالاتر می رود.
دکتر رکنی معتقد است که باید سهم زنجیره ها در تولید گوشت مرغ کشور هر سال 5 درصد افزایش یابد، آیا این امکان پذیر است؟
این کار شدنی است، مشروط به اینکه زنجیره ها در مسیر تعریف شده گام بردارند. خوشبختانه نگاه مدیران ارشد نسبت به این موضوع تغییر کرده و در این راه تا جایی که بتوانند از تولید حمایت کننده حمایت می کنند. البته از شخص وزیر جهاد کشاورزی انتظار می رود که توجه جدی تری به بخش کشاورزی ( بخصوص زنجیره های تولید) داشته باشد، زیرا یکی از ارکان استقلال و امنیت غذایی، اقتصاد قوی و پویا است و کشاورزی نیز یکی از پایه های اقتصادی کشور محصوب می شود.
ضمن اینکه باید پس از این، زنجیره ها در نمایشگاه های بین المللی نیز با حمایت و یارانه های دولت به صورت کامل معرفی شوند تا کشورهای همسایه نسبت به موضوع شناخت پیدا کرده و برند مربوطه را به خوبی بشناسد.
ماهنامه دام و کشت و صنعت 191
اسفند ماه 1394
